Awtoulag Senesiniň Çykdawlary: Ressesia Howpy

Bir ýyl öň, awtoulag senasynynyň käbir uly oýunçylary, ufukda bir howa görnüşiniň bardygyny duýdurypdy. Şu gün geljek üçin öňdengörüji kynçylyklar bilen ýüzbe-ýüz bolýan dünýäniň iň uly ykdysadyýetleriniň we olaryň awtoulag kompaniýalarynyň giň gerimli güýçsizlikleri ýüze çykýar.

Awtoulag senesiniň täze ulgamy, global ykdysadyýetiň giň gerimli netijelerine sebäp bolmagy mümkin we birnäçe görkezijiler täze awtoulag senasynyň peselýändigi baradaky alamatlary görkezýär.

Bu ýyl ikinji gezek Volkswagen Group – Volkswagen, Audi, Skoda, Cupra we Porsche ýaly markalaryň eýesi – isleg bildiriji goşantlar üçin aýratyn çäreler etmek wezipesini ýüze çykardy. Germaniýada ýokary çykdajylar sebap bolup, onuň bäş fabrigini ýapmagyň howpy bardyr.

Reuters tarapyndan geçirilen gözleglere görä, Ýewropada awtoulag öndürijiler, Germaniýa ýaly ýokary çykdajyly ýurtlarda öndürijilik derejesiniň 65% dan 54% a aşaklandygyny, merkezi we gündogar Ýewropada bolsa, 83%-dan 79%-a peseldigini gördi.

Şeýle-de bolsa, dünýäniň iň uly awtoulag öndürijisi Toyota, 2024-nji ýylyň awgustynda 11% peselme bilen ýüzbe-ýüz boldy; bu, kompaniýanyň togtadylan ýyllaryň arasynda 7-nji aý bolup geçýär.

Toyota, şeýle hem, bu ýyl birnäçe gezek önümçilik prosesini togtatmaga mejbur boldy, japon hökümetinde hasaba alynmazlyk bilen baglanyşykly meseleler we awgustda ýüze çykan howa ýagdaýlary sebäpli, bu ýagdaý Honda, Mazda we Nissan ýaly kompaniýalara-da täsir etdi.

Bir aý öň, Nissan, işläp düzülýän peýdanyň 99% peselendigini we diňe 995 million japon ýeni ($AU10.1 million) gazanjyklaryny äşgär etdi.

Şu wagt, Stellantis, Alfa Romeo, Citroen, Fiat, Jeep, Maserati, Peugeot we Ram ýaly 15 marka üçin düzgünleşdiriji kompaniýa, 2024-nji ýylyň birinji ýarymy üçin neto peýdasynyň 14% aşaklandygyny we €5.6 milliard ($AU9 milliard) düşendigini maglumat etdi.

2024-nji ýylyň sentýabrynda, ykdysadyýetçi we öňki Italiýanyň Premýer-ministri Mario Draghi, “Ýewropanyň bäsleşige ukyplylygy” raportyny neşir etdi, bu raport ABŞ we Hytaýyň artýan bäsleşigi bilen alnyp barylýan ykdysady ösüşiň sepleri, Ýewropa Bileleşiginiň olaryň öňünde durýan çylşyrymlyklary döwrüň içinde ulanylan maglumatlaryna laýyklykda ýüze çykýar.

Şeýle-de bolsa, Awustraliýada satyşlar dowam etse-de, elektrikli awtoulaglara bolan isleg köp ýurtlarda – şol sanda Ýewropa Bileleşiginde – 45% peselme bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Şeýlelik bilen, Ýewropa Bileleşiginiň resmileri, awgustda 45% peselme sebäpli “çynlakaý ýeňillik çärelerine” çagyrýarlar.

Hytaýyň ýurtlarynda elektrikli we plug-in hibrid modelleriň satyşy dowam etse-de, umumy ýol perdesi bazary 2024-nji ýylyň awgustynda 1.1% peseldi. Hytaý habar beriş guramasy, täze awtoulag satuwynyň sentýabrda 5.5% peselendigini we önümçiligiň 3.2% aşaklandygyny habar berdi.

Drive tarapyndan 2023-nji ýylyň sentýabrynda habar berişinde, köp awtoulag öndürijileri ykdysady howpsuzlyk bilen baglanyşykly çylşyrym gatnaşyklaryna düzülýärdi. Cupra-nyň baş direktory Wayne Griffiths: “Ekokonyň daşky gurşawy geljek ýyl (2024) kynlaşyp biler, inflýasiýa we hökmany derejesinde çykdajylar bilen we iň uly Ýewropa bazarlarynda recession howpy bilen” garşy çykypdy.

Şu döwürde, Ford Amerikanyň Hökümetinden $US9.2 milliard haraç aldy, CFO John Lawler ABŞ-da “ýumşak bir ressesia” we Ýewropada “ortalama ressesia” baradaky çaklamalary bilen,” diýdi.

Bu maliýe serişdeleri täze elektrikli awtoulag fabrikalary we batereýa kärhanalary gurmak üçin berlen bolsa-da, Ford özüniň öz maliýe serişdeleri bilen kesgitlenýän ykdysady täsirlerden gaça durmak üçin ýurduň hökümet serişdelerini ulanyp biler, diýlip çaklanylýar. General Motors we Chrysler, 2007-2008-nji ýyllarda Global Maliýe Wezakasynyň döwründe hökümet kömegine mätäç boldy, Ford bolsa öňünden haraçlary alan bolup, özüni ikinji esasyndaky bankrot bolmazlygy üçin goldapdy.