Zatvaranje poslednje termoelektrane na ugalj u UK

Ujedinjeno Kraljevstvo je obeležilo istorijski trenutak zatvaranjem poslednje preostale termoelektrane na ugalj, Ratcliffe-on-Soar, koja se nalazi u Nottinghamshire-u.

“Ovo je poslednje poglavlje izuzetno brzog prelaska iz zemlje koja je započela Industrijsku revoluciju,” izjavio je Filip Mekdonald, izvršni direktor globalnog energetskog think tanka Ember.

Prva termoelektrana na ugalj otvorena je u Londonu 1882. godine, a do 2012. godine ugalj je snabdeo 39% elektroenergetske mreže Ujedinjenog Kraljevstva. Ipak, podaci Ember-a pokazuju da je taj procenat brzo opao tokom narednih godina, zadržavajući se na 2% ili niže od 2019. godine.

Izveštaj Ember-a, „Putovanje Ujedinjenog Kraljevstva ka ukidanju uglja“, ističe pet ključnih faktora koji su omogućili brzo napuštanje uglja: najava povlačenja iz korišćenja uglja do 2025. godine deceniju unapred, uvođenje cene na emisije ugljen-dioksida, podrška vetroelektranama na moru, tržišne reforme koje podstiču obnovljive izvore energije i ulaganja u elektroenergetsku mrežu.

„Ujedinjeno Kraljevstvo je pružilo i stimulative i regulative,” dodao je Mekdonald. “Važno je signalizovati da zagađujući izvori imaju rok, ali i omogućiti stvaranje novog sistema čiste energije.”

Ujedinjeno Kraljevstvo je pretežno zamenilo ugalj vetrom i solarnom energijom, ne povećavajući oslanjanje na gas. Zemlja planira da do 2030. godine ostvari potpuno dekarbonizovani elektroenergetski sistem.

Prekid korišćenja uglja doneo je mnoge benefite, smanjujući emisije i troškove. Brzi opadanje korišćenja uglja od 2012. godine izbeglo je 880 miliona tona emisija, što je više nego dvostruko ukupnim emisijama Ujedinjenog Kraljevstva u 2023. godini. Ember procenjuje da je zamena uglja vetrom i solarnom energijom izbegla troškove od 2.9 milijardi funti.

Zatvaranje poslednje termoelektrane na ugalj u Ujedinjenom Kraljevstvu znači da više od trećine zemalja članica Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD) sada više ne koristi ugalj, dok se očekuje da će tri četvrtine zemalja eliminisati korišćenje uglja do 2030. godine, u skladu sa globalnim klimatskim ciljevima za ograničavanje zagrevanja na 1.5C.

Sada ugalj čini samo 17% proizvodnje električne energije u zemljama OECD-a, što je pad u odnosu na 36% koliko je iznosio na vrhuncu 2007. godine. Brzi rast solarnih i vetroenergija odgovoran je za 87% smanjenja korišćenja uglja u tom periodu.

„Nekada je korišćenje uglja bilo sinonim za industrijski rast,” nastavio je Mekdonald. “Sada čista energija pokreće ekonomije – i to ne samo u zemljama sa visokim prihodima, već širom sveta.”